haver1vaux 1 haber. S'ho han menjat tot, se lo han comido todo. Se les ha menjades totes, se las ha comido todas. 2haver de [1a pers pr ind: he o haig] [perífrasi d'obligació] tener que, deber, haber de. Demà m'haig de llevar d'hora, mañana tengo que (o debo, o he de) levantarme temprano. 3haver de [indica possibilitat] deber de, tener que. De tant córrer han d'acabar rebentats, de tanto correr deben de acabar rendidos.
vimpers 4 [acompanyat de l'adverbi hi] [existir] haber, existir. Hi ha gent que no sap de llegir, hay gente que no sabe leer. 5 [ésser] haber. Hi ha molta gent a la reunió, hay mucha gente en la reunión. 6 [trobar-se] estar. Ja hi ha a la venda el nou diccionari, ya está en venta el nuevo diccionario. 7 [fer temps] hacer. Hi ha tres hores que el cerquem i no el trobem, hace tres horas que lo buscamos y no lo encontramos. 8 [en expressions fossilitzades] haber, hacer. Temps ha, tiempo ha. Dies ha, hace días. 9alguna cosa hi deu haver algo habrá, algo debe haber. Alguna cosa hi deu haver que se'n parli tant, algo habrá para que se hable tanto de ello. 10com més n'hi ha, més se'n vol cuanto más se tiene, más se quiere, quien más tiene, más quiere. 11com no n'hi ha (o no n'hi ha gaires) como hay pocos. Un home honrat com no n'hi ha, un hombre honrado como hay pocos. 12d'allò que no hi ha de lo que no hay. 13d'on no n'hi ha no en pot rajar de donde no hay, no se puede sacar, no se le pueden pedir peras al olmo. 14en havent (o havent) [seguit de participi passat] después de [seguido de inf]. En havent dinat, después de comer. 15haver-n'hi per a ser para, haber como para. N'hi ha per a no dir-li mai més res, es como para no decirle nunca nada más. 16haver-n'hi prou amb bastar con. N'hi ha prou amb sentir-ho una vegada, basta con oírlo una vez. 17ja n'hi ha prou! ¡se acabó!, ¡basta!, ¡ya está bien! 18ja n'hi ha prou de basta de. Ja n'hi ha prou de bromes, basta de bromas. 19n'hi ha per a això i per a molt més! ¡es para eso y para mucho más!, ¡no es para menos! 20n'hi ha que los hay que. N'hi ha que diuen que sí i n'hi ha que diuen que no, los hay que dicen que sí y los hay que dicen que no. 21no haver-hi per on agafar no haber por dónde coger. 22no haver-hi res més a dir no haber más que decir. 23no haver-hi res a fer no haber nada que hacer. 24no haver-hi res a perdre no haber nada que perder. 25no haver-n'hi per a començar no haber (o tener) ni para empezar. 26no haver-n'hi per a tant no ser para tanto. 27què hi ha? ¿qué hay? 28què hi ha de nou? ¿qué hay de nuevo? 29si n'hi ha de...! ¡la de...!, ¡qué de...! Si n'hi ha de problemes a casa!, ¡la de problemas que hay en casa!vtr 30ant [tenir] haber, tener. Havia cinc fills, había cinco hijos. 31 [variant de heure, amb totes les desinències pròpies d'aquest verb]